วันจันทร์ที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2551

ความเมินเฉย



ความเมินเฉย

เราตัดสินใจละไม่เขียนความหมายที่ผ่านไปทุกวัน ทุกวัน แม้ไม่ได้ปลดปล่อยใจให้ไกลท่องไปในท้องฟ้าเวิ้งว้าง แต่ฟ้าเองรู้ว่าในใจของเราขณะนี้ท้องฟ้าไม่มีสีฟ้า ไม่มีก้อนเมฆนุ่มๆ ใจไม่ชวนชมท้องฟ้า ฟ้าเป็นฝ่ายร้องถามและจ้องมาที่เรา แต่เราไม่ใส่ใจ แค่มองเพื่อจ้องและปล่อยสายตาค้างไว้


สายตาเหม่อนิ่งเงียบ เปลี่ยนไปที่ท้องน้ำด้านหน้า เหมือนเดิม ท้องน้ำหัวเราะกระเพื่อมเบาๆและลมหยอกล้อเป็นคลื่นเข้าหาเราหวังปลอบใจ แต่ที่ได้กลับไป ใจของเรากลับนิ่งเฉยตอบสนองคืนท้องน้ำ ใจไม่แม้แต่แสร้งทำหัวเราะ…หรือ ยิ้ม ใจไม่เห็นความสวยงามของผิวน้ำระริกเต้นไหว


ใจเลิกสนใจเพื่อนสรรพชีวิตรอบข้าง รู้สึกตัวเองกำลังจมลึกสู่อาณาจักรความซึมเศร้า เรื่องที่บังคับให้ต้องทำคือ ละทิ้งความสนใจทุกอย่างรอบข้าง สายตาและดวงใจทำได้อย่างเดียวคือเหม่อลอย เดียวดาย หดหู่ แข็งแกร่งกับอารมณ์เศร้าซึม


เพื่อนนกชายขอบป่า นกน้อยหลายตัวร้องเพลงของตัวเองเพื่อเรียกความสนใจ เราเดินผ่านไปอย่างเมินเฉย มือนี้จับโลกหยุดนิ่ง ปล่อยให้ทุกอย่างดำเนินไปและจบลงแต่ละวันโดยไม่มีเรา และวันใหม่ที่เดินทางมาในตอนเช้าและจากไปในยามเย็นอย่างไม่มีจิตวิญาณร่วมรับรู้ โลกของเรากับคนอื่นถูกแบ่งแยกเป็นสัดส่วนและเด่นชัดไม่มีใครอยู่ในนี้ เราจับทุกอย่างทุกคนและทุกตัวโยนออกไป กักตัวเองในโลกที่เงียบเหงา วังเวงและนิ่งนาน


นานแล้ว สองเดือนที่ผ่านไป บางครั้งเหมือนเราได้เดินออกมาแล้ว แต่เราอาจแน่ใจเสียทีเดียว ใช่…อย่าเพิ่งแน่ใจ แต่มีบางอย่างเป็นสัณญานที่ดีเกิดขึ้นในตัวเรา เรากำลังถูกพาตัวเองกลับมาหรือ เราจะกลับมาได้หรือเปล่า และจะต้องกลับเข้าไปอยู่ในนั้นอีกหรือไม่


มีความห่วงเกิดขึ้นในบางเวลา คิดถึงหน้าที่ความรับผิดชอบและอยากกลับมาทำงาน ความสดชื่นน้อยๆก็ตามมามากขึ้น ได้ยินเสียงหัวเราะของตัวเอง ดีใจที่ได้ฟังตัวเองหัวเราะอย่างมีความสุข ค่อยๆพาตัวเองออกมาพบความจริงบ่อยขึ้น สามารถสร้างเหตุผลปลดปล่อยความยึดติด อนุญาติให้ตัวเองพบความสุขแค่ครึ่งทางแต่เต็มไปด้วยความพอใจมากขึ้น การรักษาเริ่มได้ผล คุณหมอไม่เพิ่มยาแล้ว และทิ้งช่วงนัดพบหมอเนิ่นนานขึ้น



May 7, 2008 มือเราจับเจ้าสี่ขาขนนุ่มๆขึ้นมาและจ้องเข้าไปในแววตาสีเทาลึกสุด ดวงตาที่จ้องตอบมาไม่มีอะไรเลยนองจากแวว สีน้ำเงินขุ่นปนความลึกเป็นเส้นดิ่งบางๆหลายๆเส้นเอียงชนสะท้อนกลับไปกลับมา



ไม่มีชื่อ เจ้าจะชื่ออะไรดีน่ะ ทุกคนช่วยกันตั้งชื่อ หลายชื่อถูกตั้งและลองเรียกเป็นเสียงออกมา ซีซาร์ คินเต้ แต่สีหน้า และความเงียบของทุกคนเป็นเหตุผลว่า ไม่รับ ยังไม่ใช่ชื่อที่เหมาะกับความน่ารักของลูกหมาสองตัวนี้แน่นอน



ชาวผาด่าง ผลัดกันอุ้ม บางครั้งเอานิ้วให้เจ้าลูกหมากัดขย้ำ เวลาแห่งความเพลิดเพลินหยอกล้อกับเจ้าลูกหมาสองตัวผ่านไปอย่างเร็วเสียเหลือเกิน ถึงเวลาของพระอาทิตย์ดวงโตสู่จุดหมายจมหายไปด้านหลังภูเขา ที่บ้านป่าแห่งนี้มีแต่ภูเขารายล้อม ไม่ว่าจะมองไปมุมไหน ภูเขายืนสลับซ้อนเรียงเป็นแนววงกลมรอบทิศทาง และภูเขาเบื้องหน้าคือคำตอบ

ลูกหมาอาศัยอยู่บ้านในป่า และลูกหมาต้องมีชื่อ “ เจ้าภูเขา ” ตัวพี่ และ “ ต้นน้ำ ” ตัวน้อง ทุกคนคงพอใจกับชื่อนี้ ชื่อถูกลองเรียกออกไป ไม่มีใครส่งเสียงคัดค้านเลย เจ้าภูเขา เจ้าต้นน้ำ แห่งบ้านป่าผาด่าง





โครงการ กองทุนลาดตระเวนเพื่อผืนป่าแก่งกระจาน เขตจักการที่3

เมื่อเราเดินทางสู่ผาด่างวันนี้ ท้ายรถ มีถุงผ้าใหญ่ๆและหนักมาก 2 ถุง และหน้าที่ของเราคือพาถุง2ใบนี้วิ่งไปสุดทางที่บ้านกร่าง เจ้าหน้าที่อุทยานหลายคนกำลัง รอพบบางอย่างที่นอนพับเป็นระเบียบอยู่ในนั้น

ของในถุงถูกดึงออกมาผ่านมือส่งไปในมือเจ้าหน้าที่อุทยานยืนล้อมมุงดู เสื้อยืดสีขาว พิมพ์ผีเสื้อตัวใหญ่และในลายปีกกว้างของผีเสื้อตัวนั้นมีหลากหลายความหมายของสรรพสิ่งสรรพชีวิตที่ถูกร้อยเกี่ยวเป็นวัฏจักรของความสัมพันธ์เกื้อชีวิตของกันและกัน เป็นก้าวแรกเล็กๆ ของผู้คนมากมายที่เมื่อเข้ามาเที่ยวป่าแห่งนี้เกิดสำนึกรักธรรมชาติ คิดตั้งใจตอบแทนธรรมชาติผืนป่าใหญ่ ป่าแก่งกระจานแห่งนี้ ต้นกำเนิดแม่น้ำเพชรบุรี และแม่น้ำปราน สร้างครอบครัวทั้ง สังคมสัตว์ป่า สังคมของพืชมานานหลายร้อยปี ไม่แค่สัตว์ป่าเท่านั้นที่ดำรงเผ่าพันธุ์อยู่ได้ สังคมมนุษย์ ได้เกิดขึ้นตามเส้นทางสายน้ำป่าที่ไหลไปอย่างซื่อสัตย์ปีแล้วปีเล่ากลายเป็นรากวัฒนธรรมที่ลึกซึ้งผูกพันธ์ เห็นคุณค่าความสำคัญเกิดความจำเป็นต้องช่วยกันอนุรักษ์ปกป้องป่าแห่งนี้อย่างจริงจังมุ่งมั่น เป็นระบบ ระเบียบ และต้องยืนยาว มีอีกหลายโครงการที่เกิดก่อนและช่วยประสานกันทำก่อนเราจะเข้ามา และโครงการเหล่านั้นคือแม่แบบให้เราที่มาทีหลังได้ดูและหัดทำตาม

เรามีเจ้าหน้าที่อุทยานเป็นผู้ดูแล ปกป้องต้นไม้ใหญ่น้อย พิทักษ์เฝ้าดูแลสัตว์ป่าแทนพวกเรา ซึ่งเป็นเพียงผู้ชื่นชมและห่วง หวงผืนป่านี้เมื่อหันหลังจากลาป่าแก่งกระจานเสมอ โครงการสำคัญนี้ถูกดำริจากอาจารย์อมร คณะกรรมการ สมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติ ที่มองเห็นความจำเป็นที่อยากช่วยเหลือสร้างรายได้แก่เจ้าหน้าที่ชั้นผู้น้อย และสานทอถักจากคุณจิน สมาชิกของสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติ ผู้เข้าใจและ ยื่นมือช่วยเหลือให้กำเนิด ด้วยการบริจาคเป็นถุงเงินก้อนแรก เราเป็นผู้ประสานและผลิตเสื้อยืดสร้างรายได้แก่เจ้าหน้าที่ชั้นผู้น้อยของอุทยาน เงินคือรายได้เมื่อจำหน่ายเสื้อยืด ต้นกล้าได้ถูกปลูกแล้วจากเราชาวผาด่างและสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติ ต้นกล้านี้กำลังเติบโต และกำลังเป็นดอกออกผลหล่อเลี้ยงเจ้าหน้าที่เฝ้าป่าแห่งนี้ตลอดไป


วันอาทิตย์ที่ 14 กันยายน พ.ศ. 2551

รอยจำผาด่าง 19



September 3, 2008 เราถามยุง เป็นคำแรกเมื่อมาถึงผาด่าง ฝนตกบ้างหรือเปล่า ยุงบอกว่า ตกตั้งแต่วันอาทิตย์ ที่พี่กุ้งไปกรุงเทพ ตกตั้งแต่บ่ายพรำๆ แต่กลางคืนฝนตกหนัก ตั้งแต่วันนั้นฝนยังไม่ตกเลย และก็นั่งตำน้ำพริกมะขามต่อไป บนทางเดินไปบ้าน เรามองดินไปตลอด ดินสีเข้มไม่มีฝุ่น ดอกไม้ ต้นไม้ทุกต้นกำลังแทงยอดอ่อนออกมาอย่างร่าเริง ป่าต้องการฝนเสมอ และตัวเราร่ำร้องหาฝนทุกวัน ความดีใจมาเยือนและดีใจกับเราอย่างนาน

September 4, 2008 เช้ามากๆแล้ว เจ้าภูเขากับต้นน้ำอายุ 4 เดือน หยอกล้อเล่นกันตลอดทางเดินไปห้องอาหาร พันแข้งพันขา กัด คำราม เรารู้ว่านี่เป็นการแย่งชิงความเป็นผู้นำฝูง บางทีก็งับขาเราเข้าไปด้วย เจ้าต้นน้ำขนวัยเด็กกำลังหลุดไปทีละนิด ขนสีดำบนหลังแทรกขึ้นแทนขนเก่าอย่างช้าๆ ขนใหม่นี้ ยาวดำมัน ลื่นและขดเป็นหยักโสก





ในห้องกาแฟ ชาวผาด่างกำลังจับกลุ่ม คุยเรื่อง astv เรื่องราวของการขับไล่รัฐบาล นายกสมัคร กำลังเข้มข้น ชาวบ้านเล่าเรื่องและถามไถ่ว่าเราไปชุมนุมกันบ้างไหม ตกบ่าย เราเริ่มทยอยขนเครื่องเรือนเข้าบ้านหลังใหม่ นกblack – napped monarch บินมาทักทายเราใกล้ๆ เรานอนมองนกตัวนี้และคิดว่านกเองก็มองเรา



เชือกเส้นยาวจากฝั่งสู่ตอไม้กลางน้ำ เจ้ากระเต็นน้อยธรรมดาเกาะนิ่งหันหลังให้เรา บ้านของเจ้า อาณาจักรผาด่าง ลมแกว่งเชือกไหวเบามากและตอนนี้เชือกเปลี่ยนเป็นชิงช้าให้นกกระเต็นน้อยธรรมดายืนเกาะร้องเพลงของเธอ ผิวน้ำกับสายลมสบายๆร่วมกันเต้นรำ



September 5, 2008 จ๊อบยืนมองไปบนต้นมะขามและทำสัญญาณให้เราค่อยๆย่องเข้าไป เสียงที่ค่อยๆบอก นกกาฝากท้องส้ม และมีหลายตัวมากด้วยครับ เราชะเง้อคอมองหา นกตัวเล็กๆหลายตัวกำลังกระโดดไปมาบนกิ่งมะขาม ท้องสีส้มแจ๊ด สะดุดตา แต่เจ้านกนิสัยไม่อยู่นิ่งการจ้องหาจึงทำได้แค่ช่วงสั้นๆ และไม่นานเราและนกฝูงนั้นก็แยกบินไปออกันอีกต้นที่ทัดไป แต่ไกลจากสายตาเราเสียแล้ว




September 9, 2008 เจ้าภูเขา เจ้าต้นน้ำ วิ่งมาหาเรา กับอาการของความดีใจ เมื่อเรากลับถึงผาด่าง เราสวมกอดสองชีวิต กอดกันและกอดกันอย่างแน่นๆสมกับความคิดถึง เพื่อบอกว่า รักนะ กอดนี้คือความรักนะ
บนเรือนหลังใหม่กับชื่อบ้าน ที่ยังไม่มีชื่อ ยอดกับพี่หวัด กำลังตอกกิ๊บเดินสายไฟ เราตั้งคำถามเดิมๆ ฝนตกบ้างไหม ยอดบอกว่า ตกตอนเย็นเมื่อวานจน 2 ทุ่ม เสียงพี่หวัดเอ่ยตาม น้ำในอ่างขึ้นมาเกือบคืบแล้วน้ำป่าที่นอนนิ่งในอ่างน้ำเบื้องหน้า แค่น้ำฝนสูงขึ้นมาคืบเดียวชาวบ้านป่ายังมองออกและใส่ใจ เราอดกังวลต่ออนาคตอีกไม่นานนี้ ฤดูฝนมีให้อีกแค่สองเดือนเต็ม แต่น้ำในอ่างเพิ่งขึ้นมาแค่คืบเดียว





September 10, 2008 แต่เช้า ห้องกาแฟ รสชาดของกาแฟ กับข่าวของอัญชลี astv เด็กหญิงนกน้อยกำลังแต่งตัวไปโรงเรียน มีตาโมน ตาแท้ๆ จัดแจงแต่งตัวให้หลาน เก๋แม่ครัวให้สตางค์5 บาท ใส่ลงกระเป๋ากระโปรงและเอาหนังยางมัด กันการสูญหายอย่างแน่นหนา ชุดนักเรียนที่สวยที่สุดในใจเราของเด็กน้อยตาแป๋ว (พ่อและแม่แยกทางกัน ตาและยายต่างแยกทางกันตั้งแต่ยังไม่สองขวบ) อาศัยกับเราร่วมเป็นชาวผาด่าง เรื่องราวของเด็กน้อย คุณอ้วนยินดีให้เรานำเงินจากกองทุนจัดซื้อชุดนักเรียนให้เด็กหญิงคนนี้ด้วย








นกปรอดหัวจุกยืนกินลูกตะขบ นกกาฝากท้องสีส้มบีบน้ำหวานจากลูกตะขบอีกกิ่ง เสียงจ๊อบดังเบาๆ บนกิ่งประดู่นกเขียวก้านตองหน้าผากสีส้ม ภาพชีวิตแสนธรรมดา แต่ชื่นใจเกิดอย่างนี้ให้กับผาด่างทุกวัน ตกเย็นตาโมนเอาไม้ยาวหุ้มผ้าเป็นปมใหญ่ ชุบน้ำมัน เราถามว่าจะทำอะไร ตาโมนบอกว่า มีรังต่อหัวเสือตรงห้องอาหาร จะรมเผาทิ้ง หากปล่อยไว้นานรังจะใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ


September 11, 2008 ในห้องครัวยามเช้า ไอ้ยุงนั่งกบพื้นหันหลังให้เรา กำลังทำอะไร ไอ้ยุงตอบเสียงสดใส แกะตัวอ่อนในรังต่อจ๊ะพี่กุ้ง เราบอกว่าไม่เอาดีกว่าเคยกินแล้วรสชาดอร่อยดี คล้ายๆกินนมผึ้ง แต่พี่กุ้ง แพ้ตัวต่อกินแล้วมีอาการคันปาก คันในลำคอ






สายแล้วบนบ้านไม่มีชื่อ นกป่าสีสวยไม่มาหาไม่ยอมร้องเรียก ท้องฟ้าสีหม่น หมู่เมฆสีหมอกลอยเคลื่อนต่ำลงอีกไม่นานคงเปลี่ยนตัวเองเป็นสายฝน และพรมลงมาอีกแล้ว เราก้มหลังมือกำผ้าขี้ริ้วถูบ้านด้วยมือจากซ้ายไปขวา และขวาไปซ้าย ถูทีละแผ่น ความเย็นชื้นจับพื้นไม้ทุกกระดานเรียบ จากระเบียงมุมนี้ไปมุมโน้น เรื่องถูบ้านเราไม่ชอบเลย แต่ชอบตอนถูเสร็จแล้ว การได้เอามือลูบแผ่นไม้กระดาน ตอนที่กระดานหมาดแต่ไม่แห้งเสียทีเดียว มือรับรู้ความเย็นในเนื้อไม้และช่างเนียนสะอาดลื่นมือ


บ้านไม่มีชื่อ ความระเริงสดชื่นในตัวเรา เกิดจากบ้านหลังนี้ ขอนั่งมองป่ามุมนั้น ย้ายลุกไปนั่งอีกมุม เพื่อมองดูวิวป่าที่เปลี่ยนไป ระเบียงยาวลดหลั่นตามโค้งน้ำทั้งซ้ายขวา ให้นั่งนอนพักผ่อนได้ทั้งวัน บ้านไม่มีชื่อไม่ใช่แค่มีระเบียงที่ยื่นหาสายน้ำ แต่ยังวงโอบต้นไม้ใหญ่ผิวเปลือกเกลี้ยงเกลาให้เป็นส่วนหนึ่งของบ้าน เราพบว่าต้นไม้ ส่งสัญญาณ…. เหมือนเตือนว่าต้นไม้ใหญ่ต้องทำหน้าที่เผื่อแผ่ให้พืชเล็กๆเช่นกล้วยไม้ได้อิงอาศัยด้วย และกล้วยไม้ป่าที่ขึ้นเองในผาด่างมีมากมาย เราควรจับแยกมาเพื่อกระจายเผ่าพันธุ์

ภูเขาสีเขียวชุ่มสด แสดงตัวตนความเป็นป่าใหญ่ยืนเรียงทอดยาวเป็นแนวสุดสายตา ท้องน้ำใหญ่กำลังรองรับละอองฝนเล็กๆหยิมๆหลังจากฝนใหญ่เพิ่งซาหมาดไป เราสูดดมความสดชื่นของไอดินไอฝนที่มีกลิ่นสะอาด


มาแล้ว การเฝ้ารอคอย ความวิเศษกำลังมา และจะต้องเกิดตามมาทีหลังเมื่อฝนหนักหมดไป มายามหัศจรรย์กำลังก่อเกิด หมอกสีขาวบางๆปรากฎขึ้นจากชายขอบป่า มาจากที่ไหนไม่มีใครรู้ หมอกขาวบางลอยไหลจากต่ำค่อยๆสูงขึ้น หมอกค่อยๆรวมเปลี่ยนตัวเองเป็นหนาขึ้น และค่อยๆฟูพองใหญ่โตขึ้นทุกที ตอนนี้พวกหมอกมีมากกว่าภูเขาป่าเบื้องหน้าหมอกเข้าหาไหลลามครอบคลุมโอบกอดปิดภูเขาเบื้องหน้าทั้งหมด เทือกเขาทั้งหลายหายไปจากสายตา นานมาก คลื่นหมอกหนาก็ค่อยๆคลายรัดภูเขา เทือกเขาแนวยาวค่อยๆกลับคืนปรากฎภาพให้เห็นทีละนิด ส่วนพวกหมอกสีขาวกำลังเดินทางจากไปทางป่าขวามือ ไปรวมสีเดียวกันกับท้องฟ้า

บ้านของเรามีชื่อแล้ว ภูสีหมอก เรารักชื่อนี้ เพราะชื่อนี้เกิดจากความจริง และความจริงนี้เป็นความงดงามและเกิดให้พบเห็นสม่ำเสมอทุกปีในราศีวสันต์ฤดู


รอยจำผาด่าง18



July 1,2008 เมฆฝนสีเทาเข้มกำลังทยอยเดินขบวนมาจากทิศทางป่าใหญ่ ลมฝนป่าเย็นสัมผัสผิวหน้าเรา ลมพัดแรงช่วยพาเมฆ หลายขนาด หลายก้อน ลมวิ่งไปในก้อนฝนเหล่านั้นกระชากเบาๆหมุนพัดเปลี่ยนรูปร่างก้อนเมฆให้ไม่เหมือนกัน แต่เลือกเป็นสีเดียวกัน ลมหอบลอยเลื่อนต่ำมาทางทิศที่เราอยู่ แต่บางอย่างเปลี่ยนไป ลมเปลี่ยนตัวเองให้แรงขึ้น แรงมากขึ้น ความเข้มแข็งของลมคำรามเสียงดังน่ากลัวจนเราสัมผัสความหวาดกลัวของตัวเอง ไม่หยุดแค่นั้นลมจับต้นไม้โยกอย่างแรง กิ่งไม้สะบัดกลับไปกลับมา ลมใหญ่แสดงพลังหอบใบไม้จากบนต้นไม้และกอบใบไม้จากพื้นดินผสมปนกับฝุ่นสีแดงฟุ้ง ฝุ่นกับใบไม้ต่างหมุนวนคว้างรอบตัวเองและกระจายเกลื่อนรอบแล้วรอบเล่า ใจของเราเริ่มมั่นใจ จ้าวแห่งลมประสงค์หอบฝนใหญ่เลยผ่านผาด่างไป





July 3,2008 จ้าวแห่งลมป่าร่วมกับพญาเมฆฝนกระทำอย่างนี้เกือบจะทุกวัน ทุกครั้งที่เมฆแห่งฝนพากันมาใกล้ผาด่าง เป็นความหวังตามด้วยความล่มสลายเปลี่ยนไป เปิดฟ้าใสสว่างคือความหมายไม่มีฝนเกิดขึ้นในวันนี้แน่นอน ลมใหญ่รุนแรงหอบเมฆสีเทาต่ำก้อนใหญ่เลยผ่านไปทางทิศตะวันออก เมฆฉ่ำน้ำฝนจากไปอีกแล้ว ต้นไม้ต่างยืนรอฝนเก้อพร้อมกับเรา ต้นไม้บอกเล่าด้วยสัญญาณของความหิวโหย เราบอกต้นไม้ว่า เจ้าต้องอดทนนะ เราจะสูบน้ำให้เจ้าบ่อยๆไม่ได้ น้ำมันลิตรละ40บาท หนึ่งวัน10 ลิตร ค่าแรงคนงานลากสายลดน้ำต้นไม้อีก ขอให้อดทน ต้นไหนจะปลิดใบร่วงจำศีลก็จงทำ


July 8 ,2008 เวลานี้คือเวลาป่าสร้างฝนหมุนกลับมา น้ำฝนจากฟากฟ้าลงสู่ป่า ต้นไม้ในป่ารู้หน้าที่และรีบทำหน้าที่ของตัวเองอมความชื้น .ให้มากที่สุดและร่วมกันปล่อยความชื้น สร้างเมฆฝนขึ้นสู่ท้องฟ้าให้โปรยปรายวนเวียนเป็นบทเรียนวัฎจักร และไม่เพียงเท่านั้นป่ายังสร้างสายธารให้น้ำฝนได้ไหลรินทยอยลำเรียงหยดน้ำให้ไหลตามเส้นทางของชายขอบภูเขาก่อนรินลงนอนขังในอ่างหรือฝายเก็บน้ำ





แต่เดือนนี้ช่างแตกต่างจากเดือนเดียวกันของปีก่อน ต้นไม้หลายต้นทิ้งใบรักษาชีวิตของตัวเอง บางต้นเปลี่ยนสีใบเป็นสีส้ม สีเหลือง แต่บางต้นใบลีบเหี่ยวคาต้น สัตว์ป่าลงมาออกันตรงที่เป็นน้ำขังหรือลำห้วยที่เกือบเหือดแห้ง คนชายป่าแก่งกระจานเรียนรู้และจำยอมรับเงื่อนไขที่ธรรมชาติสอนเป็นบทเรียนปีแล้วปีเล่า น้ำฝนก่อเกิดจากป่า และในปีหนึ่งเวลาจะเป็นผู้พาน้ำฝนแก่ชาวป่าเพียงแค่3 เดือนท่านั้น


July 10 ,2008 ธรรมชาติคือจ้าวแห่งกาลเวลาผู้ยิ่งใหญ่… วิธีอธิบาย… เหตุต้นตอมนุษย์ลื้อทำลายวิถีสมดุลย์ของกฎธรรมชาติ บทลงโทษได้เวลากลับมาพร้อมกับ นำความโหดร้ายลึก บันดาลความแร้นแค้นประทุทุกหย่อมหญ้า เรื่องสำคัญที่สุด น้ำปัจจัยจำเป็นต่อทุกชีวิต จะมีให้…. แต่น้อยมากและเว้นช่วงนาน มากมายหลายวิธี อย่างจงใจมอบความ ทุกข์ยาก ระทมแสนสาหัส ลำบากต่อเนื่องไปไม่สิ้นสุด ธรรมชาติไม่สามารถยุติเรื่องการทำลายนี้ได้เลย สมดุลย์ถูกมนุษย์เปลี่ยนไปใช่หรือไม่ ฝน ลม ไฟ ความสว่าง ความมืด ร้อนหรือหนาวทั้งหมดคือความก้าวร้าว แตกหักรุนแรง

ธรรมชาติบอกแจ้งอย่างแท้จริง และบอกย้ำอีกว่า ธรรมชาติแสนสุภาพอ่อนโยนเป็นผู้ให้เหมือนแต่ก่อนจบลงไปแล้ว และจากไปนานมากแล้วเช่นกัน







July 15 ,2008 หลายต่อหลายครั้งเราแหงนหน้ามองฟ้า อ้อนวอนร้องขอกับจ้าวป่า มอบน้ำฝนสู่ผืนดินสีแดงแห้งแห่งนี้ด้วยเถิด เครื่องบินทำฝนเทียม มาทุกวันบางวันมาหลายรอยรอบ ในหลวงของแผ่นดินท่านทราบได้อย่างไรว่าป่าใหญ่แก่งกระจานปีนี้ไม่มีฝน เมื่อเครื่องบินจากไป บางครั้งมีฝนแต่เป็นฝนเทียมที่แสนบางเบา หน้าไม่เปียกฝน สองมือแบรองรับเม็ดฝนนับเม็ดได้ ฝนตกและหยุดอย่างรวดเร็ว ฝนแห้งเหือดหายไปในพื้นดินฝุ่นสีแดง ใบไม้ไม่มีเม็ดฝนเกาะแพรวพราว ทุ่งหญ้าร้อนจนเป็นสีเหลืองน้ำตาล น้ำฝนแตะแล้วเหือดแห้งหายไปทันทีทันใด ทุกวันในผาด่างรอบตัวป่าเป็นสีของฤดูแล้ง ฤดูฝนหรือฤดูแห่งชีวิตใหม่กำลังเคลื่อนผ่านไป การรอคอยน้ำฝนของชาวบ้านป่าร่วมอยู่ในวันที่กำลังจากไปเหล่านั้นด้วย


July 16 ,2008 หลายครั้งที่เรานั่งรถกลับผาด่าง บนถนนรถวิ่งผ่านไป เมฆและฝนตกชุ่มมากมายเหลือเกิน หลายต่อหลายครั้งถนนที่เปียกน้ำฝน ใบไม้ย้อยหนักอมน้ำก้มหน้า ดินข้างถนน อมน้ำเป็นสีดำเข้ม บอกเราว่าที่นี่มีฝนและเพิ่งจากไปไม่นาน แต่เมื่อเข้าเขตผาด่างร่องรอยฝนจางหายไป ฝนมีแต่ไม่ที่นี่ ฝนมาแต่ไม่ใช่ที่แห่งนี้ ฝนจากป่าแค่เดินทางผ่านผาด่างไป ตามเวลาวันของฤดูวสันต์ เป็นอย่างนี้หลายครั้งหลายหน ปลาที่ตากแดด ไม่ต้องเก็บ ผ้าที่ราวเรียงไว้ ไม่ต้องวิ่งเก็บ รู้แล้วว่า ฝนจะไม่ตกหรอก ชาชินจนใจร้าว ท้อแท้เต็มอก หลายหนที่ตั้งใจเหม่อจ้องท้องฟ้า ร้องขอภาวนากับเทพแห่งฝน จงกรุณา ให้ฝนปราณีกับผืนดินผาด่างด้วย











July 28 ,2008 เสียงชาวบ้านเปรยในร้านขายของให้เราได้ยินหลายต่อหลายครั้งที่แวะเวียนมาซื้อของที่ผาด่าง ปีนี้ฝนแล้งจังเลย ฤทธิ์ของฟ้าแล้งฝนผลสะท้อนความยากลำบากข้ามไปชัดเจนต้นปีหน้า ปีหน้าจะได้ปลูกผักกันหรือเปล่า น้ำในเขื่อนเริ่มแห้งลงและเปลี่ยนสี ตอไม้ที่เคยจมน้ำ





วันนี้ขอนไม้มะค่า ขอนไม้ใหญ่ที่เราชอบยึดเป็นที่นอน ดูสายน้ำ และท้องฟ้า ร่างต้นมะค่าหายไปจากการมองหานานเกือบปีแล้ว ในหน้าน้ำ ฝนหลากปีก่อนน้ำมากท่วมเจ้าจมอยู่ใต้บาดาลนอนนิ่งแต่สร้างประโยชน์เป็นบ้านหลบลี้ภัยของสัตว์น้ำต่างๆ ร่างของเจ้ามะค่ะถูกโค่นลง เพื่อเลื่อยขาย ทำไมเจ้ายังนอนแข็งอยู่ทั้งต้น เพราะอะไร ร่างถึงไม่ถูกตัดแยกขาย ทุกคนช่วยกันบอกเล่า ร่างเจ้าเป็นโพรงกรวง สิ้นไร้ราคา ตัดเจ้าให้ตาย จนร่างล้มคลืนลง แล้วทิ้งเจ้านอนกลวงนิ่งตากแดดในหน้าแล้ง จมน้ำในหน้าฝน ปีแล้วปีเล่า

บางคนเสนอว่า ตอไม้สวยนี้ ทำไมไม่ยกไปไว้หน้าผาด่าง เอาไปตกแต่งให้ผาด่างดูสวยงาม คำตอบในใจของเรา เจ้าสวยและมีค่าเมื่อได้นอนตายตรงที่เจ้าเกิดมา และเป็นประวัติศาสตร์หนังสือชีวิตจริง เรียนรู้วิถีของป่าแก่งกระจานผืนนี้ที่จำเป็นต้องเรียนรู้ให้เข้าใจและจดจำ






เจ้าแห่งเวลาบันทึกเรื่องตอมะค่าถูกเลื่อยยนต์ฆ่า และ เรื่องนี้ผ่านมานานร่วม20 ปี ต่อจากนี้ต่อไปตราบเท่าที่มีเรากับผาด่าง หน้าบ้านฟ้าสด บ้านฟ้าใส และบ้านที่ยังไม่มีชื่อ ทุกคนจะมองเห็นเจ้ามะค่ากลวงอย่างเต็มตา และเราภูมิใจที่มีเจ้าร่วมอยู่ในผืนดินเดียวกัน


July 29 ,2008 เก๋เดินทางไปจ่ายของที่ตลาดท่ายาง เพราะว่าพรุ่งนี้จะมีนักศึกษา จำนวน60 กว่าคน จากนครปฐุม มาเข้าค่ายสิ่งแวดล้อม แล้งฝนและเด็กเข้าค่าย วนเวียนให้ครุ่นคิด ปีนี้เข้ากลางฝนแล้ว เรายังไม่ได้รองน้ำฝนกันเลย ตุ่มน้ำหลายตุ่มน้ำเริ่มแห้งขอด ตุ่มน้ำตั้งอยู่แต่ว่างเปล่า ตุ่มยืนเรียงใต้ชายคารอการเติมเต็มจากฝนบนฟากฟ้า





พี่หวัดกับทีมลูกน้อง ช่วยกันกางเตนท์หลังใหญ่และหลังเล็ก เต็มลานหญ้า แต่ละเตนท์นำฟรายชีทคลุมกันฝนด้วย เมฆฝนก่อตัวลอยมาจากทางทิศตะวันออก หลายครั้งที่หมู่เมฆฝนมาจากทิศตะวันตกของป่าใหญ่ และครั้งนี้แตกต่างไป ขอให้เกิดฝนด้วยเถิด เราภาวนา พร้อมกับร้องบอกพี่หวัด อย่านำเอาเครื่องนอนใส่ไว้ในเต๊นท์ ไม่นานสายฝนใหญ่ก็ลงมาอาบพื้นดิน ฝน ฝน ฝนมาแล้วเรายืนใต้ชายคามองสายฝนมี่โปรยกระหน่ำ ใบไม้ทุกใบเปียกโชกชุ่มและพากันขยับเหยียดลู่ลงให้สายฝนผ่านตามร่องสู่ปลายใบและไหลรินไปหาพื้นดิน




July 30 ,2008 ชาวผาด่างต่างขะมักเขม้นทำอาหารกันแต่เช้า เมื่อใกล้ถึงกำหนดการ ทุกอย่างที่เตรียมพร้อมก็เสร็จลงก่อนกำหนดเวลา แต่ นักศึกษายังไม่มา มื้อแรกคือข้าวห่อใบไม้ผาด่าง คุณทอมหัวหน้าทีมมีกำหนดการนำคณะนักศึกษาพากันเข้าป่าบ้านกร่างและกินข้าวห่อกันที่นั่น ตอนนี้เจ้าหน้าที่อุทยานทำหน้าที่วิทยากรมารอรับนักศึกษาที่ผาด่างแล้ว คุณหน่อยกับพี่บัติเข้ามาเยี่ยมเยือนเรา ชวนเราเข้าไปดูนกด้วยกัน เราจำต้องกล่าวปฏิเสธไป ด้วยห่วงงานที่รออยู่ข้างหน้า เราแหงนหน้ามองท้องฟ้า และถามเจ้าหน้าที่ป่าไม้ว่า วันนี้ฝนจะตกหรือไม่ เสียงตอบหนักแน่นชัดเจน ตกแน่นอนร้อยเปอร์เซนต์ครับพี่กุ้ง



ถามและตอบตัวเองในใจ ถ้าวันนี้ฝนตก กิจกรรมเข้าค่ายจะยุ่งและวุ่นวายมากแค่ไหน เตนท์นอนหากเปียกเด็กๆจะย้ายไปนอนที่ไหน เด็กๆจะเล่นกิจกรรมกองไฟได้หรือเปล่า การทานอาหารมื้อเย็นที่ห้องอาหารคงต้องเปลี่ยน โยกย้ายหม้อกับข้าวและจานมาทานในหอประชุมและกิจกรรมกลางแจ้งก็ต้องยกเลิกมาทำกิจกรรมมาทำในห้องประชุมแทน ถ้าให้เลือกไม่มีฝนกับกิจกรรมแสนยุ่งวุ่นวายจะบังเกิดขึ้น ใจของเราขอเลือกข้างธรรมชาติแทน เราทนเห็นความแห้งแล้งไม่ไหวแล้ว เพราะกับปัญหาคือการแก้ไข และนั่นทำให้เราเข้มแข็งขึ้น




ตกบ่ายสายฝนก็เริ่มโปรยปรายลงมาเรื่อยๆ ฝนตกอยู่นาน และฝนไม่ได้แสดงทีท่าว่าพอแล้ว ดินที่อุ้มน้ำเมื่อวานและวันนี้มีซ้ำอีกครั้งและนานต่อเนื่อง พื้นดินกลายเป็นเฉอะแฉะ เราเดินตากฝนพาน้องๆผู้หญิงขึ้นบนเรือนหลังใหญ่ แทนการนอนเตนท์ เด็กสาวต่างตื่นเต้นกับบ้านหลังนี้ เดินขวักไขว่เปิดห้องนี้ ห้องนั้น จากนั้นเราเดินยิ้มตากฝนที่กระหน่ำหนักนำหน้ารถผู้อำนวยการเข้าพักบ้านนกเงือก เมื่อทุกอย่างเรียบร้อยแล้วเรากลับเข้าไปในห้องเตรียมเสริพอาหารทุกอย่างดูชุลมุนแต่เรากลับมีความสุข เพราะค้นพบว่า ฝนคอยสร้างอุปสรรคให้มากมาย แต่การคิดแก้ไข ถูกเตรียมไว้อย่างดีแก้วิกฤต ได้ทุกอย่าง เด็กหนุ่มและสาว รวมทั้งอาจารย์ และเจ้าหน้าที่อุทยาน ต่างยิ้มแย้มแลกเปลี่ยนพูดคุยกันอย่างสดชื่น และรับประทานอาหารร่วมกัน ก่อนนอนคืนนี้เรานอนฟังเสียงฝนเปาะแปะกับหลังคาและหลับลงพร้อมกับความสุข




July 30 ,2008 ในห้องอาหารสว่างไสว อากาศสดชื่นแจ่มใส เด็กๆทยอยเข้ามารับประทานอาหาร อาจารย์หญิงเดินเข้ามาหาเรา พร้อมยื่นทองเป็นสร้อยข้อมือ เล่าให้ฟังว่าเด็กนักศึกษาเก็บได้ ไม่ทราบว่าเป็นของใคร เรารับมาดูและคิดว่าน่าจะเป็นของท่าน ผ.อ ก่อนจะยื่นคืนไป ให้อาจารย์ลองโทรถามท่านผ.อ. ที่รีบกลับไปแต่เช้า หากไม่ใช่ก็ให้นำไปทำบุญ จะดีกว่าค่ะ หลังจากนั้นไม่นานเด็กๆทยอยขึ้นรถเข้าไปปลูกป่าในอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน และจะกลับมารับอาหารกลางวัน ไปทานกันบนรถ และจะอำลาจากผาด่างก่อนเที่ยงวัน


August 5 ,2008 ข่าวคราวของบ่อน้ำมหัศจรรย์ที่รีสรอท์ไม้มะค่า ไม่ไกลจากผาด่างมากนัก รูปนกป่าในเวปไซด์พันทิปนกป่าหลากหลายชีวิตร่วมลงอาบน้ำ ฟ้าแล้งฝนอย่างนี้ทั่วถ้วนกันไปหมด ลำธารน้อยทุกบ่อ ทุกแอ่ง ทุกอ่าง เราคอยสังเกตุน้ำป่าไหลบางๆแคบ ยิ่งกว่านั้นน้ำที่ไหลไม่มีแรงร้องหัวเราะกับก้อนหิน น้ำอ่อนแรงไหลอย่างเบาเงียบเบาเหมือนเสียงกระซิบ บางแอ่งเหือดแห้ง เหล่าเพื่อนนกหมุนเวียนกันลงอาบน้ำคลายร้อน ต่างจากทุกปี ในเดือนฝนนี้นกมีแต่ต้องตื่นแต่เช้า พึ่งปีกให้แห้งหลังฝนอาบร่างชุ่มเปียก ฝนตกข้ามหลายวัน ข้ามหลายคืน หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า ฝนกุ่ม หมายถึงฝนตกติดต่อกันหลายๆวัน ปริมาณฝนไม่หนักไม่มีลมมีแต่เม็ดฝนพรำสม่ำเสมอ ชาวบ้านเรียกร้องขอฝนใหญ่ …..ให้น้ำฝนสร้างน้ำไหลเต็มลำห้วยด้วยเถิด




August 6 ,2008 นกอพยพหลายชีวิตต่างทยอยอพยพกลับมาผาด่างเร็วกว่าปีก่อน และมีหลายชีวิต อาศัยใกล้ลำธาร นกจาบคาเคราน้ำเงิน หงุดหงิดที่ลงเล่นน้ำไม่ได้ เพราะเราหลงมาในเวลาเดียวกับเจ้าจะร่อนลงอ่างน้ำ


นกจาบคาคอฟ้ายืนเกาะกิ่งกระถินแห้งตาย เป็นครั้งแรกของเจ้านกสวยสง่ากับตัวเราบนบ้านใหม่ที่ไม่มีชื่อ บ้านของเราในผาด่างเกือบใกล้เสร็จแล้ว ทุกเช้าหน้าระเบียงนกทุกตัวออกหากิน กระโดดจากกิ่งโน้น กิ่งนี้ จากไกลมาใกล้ และบางครั้งยอดสูงมากิ่งต่ำ ยืนร้องเพลงของเธอให้เราฟังใกล้ๆ การรู้ว่าเรามีชีวิตตรงนี้กับเพื่อนนก ความสุขอยู่ และวนรอบๆตัวเราและเหตุการณ์นี้ไม่ได้เป็นความลับ ทุกคนที่มาเยือนต่างรู้สึกและสัมผัสกับความสุขอย่างเดียวกับเรา




August 7 ,2008 นก blue wing pitta 2ตัวยืนไม่ไกลสีสีสดเด่นไม่อาจปิดซ่อนจากสายตาเรา เรื่องตื่นเต้นในใจเราออกมาโลดแล่นอีกแล้ว แต่ที่อ่างน้ำเจ้ามาเพียงลำพังตัวเดียว เงียบ เบา เจ้าจ่อมตัวลงในลำธารตื้น ย่อตัวลงอมน้ำและยืนยืดสะบัดขนและทำอย่างเดิมอีกรอบและหลายรอบผ่านไป เมื่อเจ้า blue wing pitta จากไป เสียงนกร้องบนศีรษะใกล้เราจัง แค่เงยคอ ก็พบพวกเจ้า นกกินปลีแก้มสีทับทิม ทั้งตัวผู้และตัวเมีย นกอยู่นานมากแต่ตำแหน่งที่มองเจ้า อาการเมื่อยคอมากๆตามมา








August 9 ,2008 นก scaly-breasted munia รวมฝูงนับสิบตัวทะยอยบินมาเกาะกิ่งรอบๆลำห้วย และค่อยๆบินถลาลงเข้าอ่างน้ำ เราพบว่านกพวกนี้เป็นนกขี้ร้อน ชอบอาบน้ำเล่นน้ำวันละหลายรอบ อาบน้ำเล่นน้ำ วนเวียนบินหนีหายไปด้านหลังพงหญ้า ไม่นานพวกเจ้าก็อดหวนกลับมาอาบน้ำกันอีก นกกาแวนมาร่วมด้วย 2 ตัว แต่ไม่นาน นกกาแวนปฏิเสธการมีเรานั่งมอง นกปรอดทอง นกปรอดเหลืองหัวจุก นกปรอดคอลาย นกปรอดสวน ตระกูลปรอดสีเขม่า และก่อนหันหลังลาจากมา นกกางเขนดงตัวเมีย นกแซงแซวเล็กเหลือบ หางบ่วงใหญ่ และเจ้า pied - fantail





เฝ้ามองนกเล่นน้ำ ฟังเสียงเครื่องบินทำฝนเทียมบินมาอีกแล้ว แดดสีแดงหายไปทันทีและมีลมพรูพัดเข้าหาเรา ลมหมุนตัวเล่นกับใบมะม่วงชวนกันแก่วงกันไปมา และขับเสียงให้เราฟัง เตือนเราว่า ลมกำลังพาฝนมาแล้ว ผิวกายสัมผัสไอเย็นของลมป่าที่มีฝน หรือว่าฝนตกสักแห่งใดแห่งหนึ่งไม่ไกลจากผาด่าง


August 12 ,2008 เราเขียนมาถึงตอนความจำอันสำคัญแล้ว นกฝูงนี้silver-breasted boardbill นกแสนรัก แสนสวย ด้วยความอยากพบมากกว่าแค่พบเห็นตามรูปภาพ เกิดตำนานเราร่วมกันกับนกชนิดนี้ ป่าแก่งกระจานมีร่องรอยเท้าของเราบนเส้นทางเดินหลายต่อหลายรอบ แต่วันนี้ จากลำธารน้ำใสตื้นๆป่าดิบชื้นบ้านกร่าง เหล่าชีวิตนกแสนรัก มิติใหม่เกิดแล้ว

ฝูงนกเจ้าของปีกสีเงินกำลังบินเข้ามาใกล้ เสียงนกพญาปากกว้างอกสีเงิน ร้องเรียกกันไม่ดังมากแต่เพียงพอให้เราได้ยิน สายตาต้องหันหาตามเสียง เจ้ามากันหลายตัว กับเพื่อนพี่น้อง ช่างมากันมากมาย ลงเกาะกิ่งฝั่งซ้ายเตี้ยๆ ลงเกาะกิ่งฝั่งขวา มีลำธารน้ำใสตื้นๆอยู่ตรงกลาง ที่นั่นนกรู้หรือไม่ว่าเรามีตัวตน เรานั่งอยู่ใกล้และทำตัวปิดบังตัวตน เจ้าไม่รู้และไม่ได้เรียกให้เราลงเล่นน้ำกับเจ้า แต่ที่เราแอบมองอย่างสุภาพและเงียบนั้น พวกเจ้าเปิดเผยการแสดงวิธีการอาบน้ำ หรือการเล่นน้ำให้เราได้ดู



เริ่มจากนกหนึ่งตัวคงเป็นจ่าฝูง ฝั่งซ้ายบินโผลงจากกิ่งที่ไม่สูงมากโฉบลงด้วยการกางปีกให้มากที่สุด ตีนนกแตะกระแทกผิวน้ำพร้อมปีกที่กางสุดๆกรีดเล่นกับน้ำใส ลำธารอารมณ์ดีร้องเพลงระริกร่วมเล่นกับฝูงนกด้วย ส่วนแสงตะวันน้อยๆลอดมาตามช่องของต้นไม้ที่เอนไหวตามแรงลม แสงแดดบางๆนี้ลงมาเกาะน้ำตามปีกของนกร่าเริง เมื่อนกกรีดรีดสะบัดปีกกระจาย หยดน้ำและแสงแดดก็กลายเป็นภาพละอองเพชรฟุ้งฝอย แค่ช่วงแสนสั้นไม่เกิน 2 วินาที ก่อนถลาบินขึ้นฝั่งตรงข้าม เปิดโอกาสให้นกที่รออยู่ฝั่งตรงข้ามบินล่อนลงแตะกระพือปีกอาบน้ำ แล้วโผขึ้นเกาะกิ่งสลับตำแหน่งฝั่งกัน ทำสลับกันทีละตัว จนหมดฝูง ขอบคุณเจ้าแห่งกาลเวลา มอบประสบการณ์ความงามจับใจ ขอความทรงจำกับหัวใจรวมเป็นหนึ่งเพื่อยึดเก็บความสุขรำลึกลึกซึ้งครั้งนี้ไว้